shortlist
Jawel, De Laatste Zaterdag staat op de shortlist van der verkiezing van het Voetbalboek van het Jaar, zie Staantribune.
boekensalon
Een korte, doch fijne recensie op boekensalon.nl. Een paar quotes:
‘Boudewijn Smid weet de voetbalpartijen soepel te beschrijven, maar ook de sociale chemie van de ‘derde helft’ met bier en sigaretten, van botsende karakters, (gedeelde) vriendinnen en veel humoristische avonturen.’
‘Ruud Gullit speelt een kleine, maar actieve rol in het boek: hilarisch!’
‘De tragikomische karakterbeschrijvingen van Sjaak en zijn vrienden geven diepte aan het verhaal en weten meermalen te ontroeren. Klasse!’
goudhaantje
De dijk voor het huis is wit uitgeslagen. In de kale meidoorn die mijn tuin begrenst landt een goudhaantje en ik moet aan Johnny Rep denken. Een goede vriend van me is fan van Johnny, maar hij houdt ook van Wim Kok en vindt populieren de mooiste bomen die er groeien.
Een goudhaantje is de kleinste Europese vogel en bovendien monogaam. Dat is Johnny Rep niet. Toch werd hij een goudhaantje genoemd, omdat hij vaak op belangrijke momenten scoorde. Ik herinner me een goal tegen Schotland.
Een jaar of twintig geleden trof ik Johnny Rep in café Scholten in Amsterdam. Het was maandagochtend tien uur. Mijn kantoorgenoot en ik hadden besloten eerst maar eens een uurtje te gaan biljarten alvorens de werkweek bij de horens te vatten.
Bij binnenkomst zagen we Johnny Rep, aan de bar. Zijn rug was nog even recht als vroeger. Op zijn gezicht lag een tevreden glimlach, ondanks zijn rode hoofd en zwemmende ogen. Om hem heen hingen een paar vrienden en een paar vrouwen. Wij begonnen te biljarten alsof er niets aan de hand was. Een ding wisten we zeker: vroeg of laat zou Johnny langskomen, want het biljart bevond zich tussen de wc en de bar.
Het duurde niet lang. Johnny groette vriendelijk, deed zijn ding en op de terugweg bleef hij even staan. Ik miste een simpele carambole.
‘Maandagochtend,’ verontschuldigde ik me.
Johnny knikte vermoeid: ‘Vertel mij wat. Ik heb mijn bed nog niet gezien.’
We keken hem vragend aan.
‘Gisteren gewonnen,’ verduidelijkte hij.
‘Welke club train je tegenwoordig?’ vroeg mijn biljartmaat. Dat-ie niet meer voetbalde, wisten we wel.
Johnny keek peinzend naar het groene laken en schudde haast onmerkbaar zijn hoofd.
‘Zwarte Schapen,’ mompelde hij en liep door naar zijn vrienden.
friesch dagblad
Een toffe recensie in het friesch-dagblad. En knappe deductie van de journalist. De voetballer die de 17-jarige hoofdpersoon Sjaak van het veld speelde was inderdaad Pieter Bijl!
staantribune
Een fijne bespreking in Staantribune.
De laatste zin: ‘Boudewijn Smid levert met De laatste zaterdag een mooi voetbalverhaal af. Soms herkenbaar, soms verrassend, maar zó boeiend dat je vooral door wilt blijven lezen.’
4 sterren
Mooie bespreking in Het Parool. Vooral het slotakkoord van recensent Arthur van den Boogaard galmt na: ‘Dat zorgt voor een confrontatie tussen toen en nu. De uitslag? Een zwaarbevochten gelijkspel met het publiek als grote winnaar: amateurvoetbalgeluk is van alle tijden.’
rijkaard
Gisteren een geweldige presentatie van De Laatste Zaterdag gehad. Frank Rijkaard nam het eerste exemplaar in ontvangst. Hij blijkt in werkelijkheid nog sympathieker dan ik dacht.
presentatiespeech
Welkom familie, vrienden en vooral Frank Rijkaard….
Het idee voor De Laatste Zaterdag ontstond op 8 november 2014. Peter Tromp, hier aanwezig en vorig jaar by the way tot ambtenaar van 2015 gekozen, nam na 35 jaar afscheid van zijn elftal. En van mijn elftal. Zijn afscheid werd een reünie van oud-spelers. Logisch. Peter was bij de oprichting betrokken en ging door tot het niet meer ging.
Waarom doet een man zoiets?
De Laatste Zaterdag geeft in 270 pagina’s een zo kort mogelijk antwoord op die vraag.
Volgens romantici behoort schrijven een worsteling met de materie te zijn. Ik moet ze teleurstellen. De Laatste Zaterdag was een vrijage met de materie. Vooral de laatste weken in de zomervakantie zat ik in een flow, een soort writers high. En toen ik de laatste punt gezet had, wilde ik eigenlijk maar één ding: voetballen!
In het kort iets over de inhoud: De Laatste Zaterdag is een verhaal over een groepje studenten dat in het begin van de jaren tachtig een voetbalelftal opricht: het vijfde. Voor de jongeren onder ons: de jaren tachtig was het somberste decennium van de vorige eeuw. Malaise troef. Om een voorbeeld te geven: toen ik op de middelbare school met de decaan over mijn studiekeuze sprak, haalde hij zijn schouders op en zei: ‘Maakt niet zoveel uit, jongen. Werk is er toch niet als je afgestudeerd bent.’
Niet alleen de economie lag op zijn luie gat. De Koude Oorlog was in volle gang; elk moment kon de bom vallen. Of erger: een Rus in je achtertuin opduiken. Alsof dat allemaal nog niet depri genoeg was, werd het Nederlands Elftal bevolkt door obscure voetballers als Toine van Mierlo, Bud Brocken, Edo Ophof en Bennie Wijnstekers. In die ambiance probeerden de spelers van het vijfde iets van het leven te maken.
Toch was er een sprankje hoop. Een nieuwe generatie voetballers klopte aan de deur. Mannen als Ruud Gullit, Marco van Basten, Ronald Koeman en Frank Rijkaard. Samen trokken zij de grauwsluier van de jaren tachtig. De laatste ruk gaven ze op het EK in 1988. Of, zoals een van de hoofdpersonen het beleeft:
Het hele bestaan leek sinds West-Duitsland – Nederland lichter te zijn geworden. Politieke commentatoren beweerden dat de Val van de Muur het einde van de jaren tachtig betekende, maar Sjaak wist wel beter: die eindigden op 21 juni 1988. Om 22.01 uur om precies te zijn, met een langgerekt fluitsignaal.
Favoriet van de hoofdpersonen Sjaak en Foort is Frank Rijkaard. Niet alleen omdat hij fantastisch kan voetballen en in 1988 de sleutel is tot het EK-succes. Ook omdat hij, zo gaat het gerucht, van bands als The Talkings Heads en The Pixies houdt. Rijkaard is een van hen! Als Rijkaard, teruggekeerd in het Ajax-shirt met tranen in de ogen afscheid neemt van het applaudisserende Milanese publiek, verzucht Foort: ‘Rijkaard deugt.’
Het bewijs daarvan levert hij vandaag opnieuw door hier te zijn. Het is een grote eer dat ik het eerste exemplaar van De Laatste Zaterdag aan hem mag overhandigen. Dank u wel.
de laatste zaterdag
Op 27 oktober verschijnt De laatste zaterdag. Voor zover ik weet de eerste Nederlandse voetbalroman.
De kleedkamer met de groezelige douches, het klikken van de noppen in de gang, de geur van gras. Voetbal zit in Sjaak Vievers DNA. Met de briljante Foort vormt hij de ruggengraat van het vijfde. Samen beleven ze kampioenschap en degradatie, het EK-succes van 1988 en de WK-deceptie van 1990, de zon- en wijnovergoten voetbaltrip naar Tsjechië, verregende wedstrijden aan de stadsrand, kameraadschap en overspel.
Terwijl Foort van de ene op de andere dag niets meer van zich laat horen en anderen van het eerste uur “wegens omstandigheden” stoppen, voetbalt Sjaak verder. Tot het verjongde vijfde hem subtiel te kennen geeft dat zijn voetbaldagen zijn geteld. Sjaaks afscheidswedstrijd wordt een reünie. Nog één keer komen de oudgedienden van het vijfde bijeen: de vrienden én rivalen die elke zaterdag hun tas op het stuur gooiden en er vol voor gingen. Nog één keer, tot diep in de ontsporende derde helft.
bovenbuurman
Bij Gall & Gall liep ik tegen de man aan die vroeger boven me woonde. Toevallig (eigenlijk was het helemaal niet zo toevallig, maar dat is een ander verhaal) hebben we ooit na elkaar op hetzelfde wetenschappelijke instituut gewerkt. Mijn slaapkamer was recht onder de zijne. Als zijn vriendin op bezoek was, hoorde ik hem klaarkomen met een grom. Mijn vroegere bovenbuurman trok drie witte wijn uit de schappen, ik nam de rode die in de aanbieding was.
Ik zei: ‘Ik ken u.’
Over zijn bril heen keek hij me aan. Hij loenste een beetje.
‘Ik jou ook,’ zei hij. ‘Maar dan zonder baard.’
Hij draaide zich om en zette de drie flessen op de toonbank.
‘Eerst maar eens twee proberen,’ zei hij tegen de slijter en zocht in zijn portemonnee.
‘Doe maar twee,’ besloot hij. De slijter zette een fles opzij.
‘Ik had die crisis voor deze ook al voorvoeld,’ zei hij. ‘De oliecrisis.’
Ik keek hem niet begrijpend aan.
‘Daar hebben we het toen over gehad, weet je nog?’
‘Mag ik ook twee blikjes Jupiler erbij,’ vroeg ik de slijter.
‘Ik wil straks nog wat met je bespreken,’ zei de oude buurman, terwijl hij de flessen opborg in zijn rolkoffer. Hij wachtte tot ik mijn drank afgerekend had en liep voor me uit naar buiten. Hij was kleiner en krommer dan ik me herinnerde. Bij mijn fiets hielden we halt.
‘Het kabinet Den Uyl gaf jou hoop, dat weet ik nog.’
‘Het kabinet Den Uyl?’ vroeg ik.
‘Ja, jij was toen werkloos toch?’
‘In de jaren zeventig zat ik op de lagere school.’
Hij staarde langs me, in de richting van de AH. ‘Daarna werd alles grijs, na Den Uyl.’
Ik keek naar zijn volle baard.
‘Gaat het goed met je?’ vroeg ik bij wijze van afronding.
‘Ja,’ zei hij beslist. ‘Op mijn vijftigste afgekeurd en nog steeds druk met de wetenschap.’
‘Nog altijd?’ zei ik. ‘Dat is goed om te horen.’ Ik stak mijn hand uit. ‘Tot de volgende keer.’
‘Goed,’ zei hij. ‘Ik kom hier geregeld.’
-
> De Laatste zaterdag
Tragikomische roman over voetbal en vriendschap en het verstrijken van de tijd
Enclave Volendam
Boudewijn Smid begaf zich een jaar lang onder Volendammers en schreef een onthullend boek over de geschiedenis, het imago en de eigenaardigheden van dit kleurrijke dorp.
Een goede zoon
In de ban van de zonderlinge studente Doris probeert Krijn de geestesziekte van zijn moeder te ontrafelen. Hij duikt in haar verleden, met verregaande gevolgen. Een goede zoon is een bijzonder verhaal over liefde, gekte en religie.
Op de helling
Een psychologische, avontuurlijke en hilarische roman waarin vijf vrienden besluiten mee te doen aan de loodzware wielerwedstrijd La Marmotte. Een boek over (mannen)vriendschap, competitie, jaloezie en het leven als zodanig.
